Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2008

"Ένα Ελαφάκι για τον Κωστάκη"!!!


Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Τα ίδια και τα ίδια. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και καταντάει αφόρητα ανιαρή. Με πρωταγωνιστές ένα κράτος που βαδίζει από το κακό στο πολύ, μα πολύ χειρότερο. Με πολίτες(;) που επιζητούν εύκολες λύσεις. Με νέους που αξίζουν τον κόπο αλλά ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους και νέους που λένε ότι έχουν όνειρα αλλά δεν έχουν την παραμικρή διάθεση να τα μετατρέψουν σε στόχους αγωνιζόμενοι γι αυτούς. Η καταστροφική μανία τείνει να αποτελέσει την κανονικότητα, ένα άγριο έθιμο πρωτόγονων ανθρώπων. Μια χώρα βαρβάρων που αγνοεί ακόμη και πώς να διεκδικεί. 
Έγραφα, λοιπόν, πριν αρκετά χρόνια για όλα αυτά. Μια δεκαετία μετά το παραμικρό δεν έχει βελτιωθεί.

Με έχει ξετρελάνει τον τελευταίο καιρό η διαφήμιση εταιρείας τηλεφωνίας με πρωταγωνιστή τον Άγιο των ημερών! Ο Άγιος Βασίλης, στον χώρο εργασίας του, ανοίγει γράμματα παιδιών προετοιμάζοντας τον σάκο του για τη μεγάλη μέρα της μοιρασιάς. Η έκπληξη για τον Άγιο έρχεται με το άνοιγμα της επιστολής του (κάθε) Κωστάκη. Ο Κωστάκης λειτούργησε σαν τον τρελό που του είπαν να χ… κι αυτός έκατσε και ξεκ… Το παιδί ζητάει τα αζήτητα. Απαιτεί χίλια δυο ψηφιακά καλούδια τελευταίας τεχνολογίας, τα οποία ο Άγιος Βασίλης αγνοεί, αδυνατώντας και να τα διαβάσει σωστά. Ξεπερνώντας το αρχικό σοκ και με απόλυτη αυτοπεποίθηση αποφασίζει: «Ένα ελαφάκι για τον Κωστάκη».
Έχω την αίσθηση ότι η διαφήμιση φτιάχτηκε για να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στον κάθε Κωστάκη αυτών των ημερών. Ο δε Κωστάκης των ημερών είναι ο κάθε τραμπούκος που πρόσφατα έκαψε, πλιατσικολόγησε, έσπασε, λεηλάτησε, τρομοκράτησε. Και το έκανε στο όνομα των ονείρων που «δεν πρόκειται να εκπληρωθούν». Δηλαδή, και για να καταλάβω, ο συγκεκριμένος Κωστάκης πού το ξέρει ότι δε θα βγει το όνειρο; Ποιος είναι; Ο Τζόσουα ή ο Χορταρέας είναι που το έχουν σπουδάσει κιόλας και άρα δικαιούνται να προβλέπουν; Γιατί δεν μπορεί, καλοί μου άνθρωποι, ο καθένας να βγαίνει και να παίρνει τη δουλειά των επαγγελματιών του κλάδου των προβλέψεων. Α όλα κι όλα, μια τάξη δε θα ήταν κακό πράγμα.
Σκέφτομαι και μπορεί να κάνω και λάθος: Βρε μήπως όλοι αυτοί οι καταστροφείς λειτουργούν σαν τον Κωστάκη της διαφήμισης; Τα θέλουν όλα αλλά τα θέλουν χωρίς προσπάθεια; Γιατί στα δεκαπέντε και στα δεκαέξι και στα δεκαεφτά σου έχεις όνειρα αλλά δεν μπορεί να γνωρίζεις απόλυτα την έκβασή τους, εκτός κι αν απλώς λες ότι έχεις όνειρα. Μπορείς να γνωρίζεις τις δυσκολίες, τις απαιτήσεις, ότι πρέπει να φτύσεις αίμα για να τα πετύχεις αλλά δεν ξεκινάς με τη βεβαιότητα της αποτυχίας. Κι αν έχεις μεγάλα όνειρα κι απαιτήσεις από τον εαυτό σου, στρώνεσαι στη δουλειά, προγραμματίζεις τις κινήσεις σου και δεν αφήνεις τις αμπελοφιλοσοφίες περί απάνθρωπου και άδικου και διεφθαρμένου και υποκριτικού συστήματος να σου τρώνε χρόνο και ενέργεια.
Έτσι κι αλλιώς, το σύστημα δε φτιάχνεται με καταστροφές και τρομοκρατία. Αντίθετα, οι πρόσφατες δραστηριότητες μιας μερίδας νέων φαίνεται να συσπειρώνουν την πλειονότητα των πολιτών σε συντηρητικά σχήματα και λύσεις και να δίνουν αφορμές για περισσότερη εξουσία, για εντατικοποίηση των ελέγχων, για πιο σκληρά μέτρα καταστολής. Ούτε λόγος να γίνεται για φιλελευθεροποίηση του συστήματος και για πορεία των λαϊκών και των μεσαίων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων προς το ριζοσπαστισμό. Ο φόβος ανέκαθεν εμπόδιζε την πρόοδο. Ποτέ δεν την ευνόησε.
Λοιπόν, οι Κωστάκηδες αυτού του κόσμου πρέπει να καταλάβουν μερικά πράγματα, αν και πιστεύω ότι ήδη τα γνωρίζουν αλλά τους είναι δύσκολο να τα αποδεχτούν, γιατί κάτι τέτοιο θα φανερώσει κάποια μικρά... κενά του χαρακτήρα τους και κάτι τέτοιο απαιτεί τεράστια αποθέματα δύναμης. Πολύ μεγαλύτερη από τη δύναμη που χρειάζεται για να σπάσεις μια τζαμαρία και να λυσσάξεις στο κλέψιμο. Πρέπει να καταλάβουν ότι έχουν την εξαιρετική τύχη να είναι νέοι. Κι αυτό σημαίνει ότι όλες οι ευκαιρίες είναι μπροστά τους, όχι πίσω τους. Έχουν την ευκαιρία να αγωνιστούν για ένα καλύτερο σύστημα, για μια καλή δουλειά, για την τιμωρία των διεφθαρμένων, για τη βελτίωση των ίδιων, για την καρέτα - καρέτα (που είναι μια χελώνα), για το τροπικό δάσος του Αμαζονίου (που είναι ένα τροπικό δάσος στον Αμαζόνιο), για το Χιονάνθρωπο των Ιμαλαΐων (που δεν ξέρω ακριβώς τι είναι), για την πραγματοποίηση των ονείρων τους.
Και όλα αυτά μπορούν να τα πετύχουν με έναν μόνο τρόπο. Με σκληρή προσπάθεια. Προσπάθεια που δεν μπορεί να ξεκινάει την τελευταία στιγμή κι όταν πια ο κόμπος φτάνει στο χτένι. Η χαλάρωση, η διασκέδαση, η αίσθηση ικανοποίησης είναι μικρά διαλείμματα της ζωής. Δυστυχώς, οι περισσότεροι Κωστάκηδες είναι θύματα της οικογένειας που τους τα έδωσε «όλα» ή που πάντα καταδίκαζε όσους τα είχαν «όλα» θεωρώντας αδικία η ίδια να μην έχει. Θύματα της εκπαίδευσης που τους πρόσφερε απλόχερα και χωρίς απαιτήσεις μεγάλους βαθμούς και εύκολη πρόσβαση στα επόμενα στάδια συγκαλύπτοντας έτσι τα κενά της. Θύματα του πολιτικού λαϊκισμού που γέμισε τη χώρα μας με ανάξιους φελλούς. Θύματα της τηλεοπτικής παραπληροφόρησης που τονίζει μόνο τα αρνητικά της εποχής, γιατί αυτά πουλάνε περισσότερο στα σχιζοφρενή ραπανάκια που συνεχίζουν να την παρακολουθούν.
Με αυτά και με αυτά, έφτασαν οι Κωστάκηδες να πιστεύουν ότι μπορούν να εκπληρώσουν «όνειρα» στέλνοντας... γράμμα στην κοινωνία, σαν αυτή να είναι ο Άγιος Βασίλης. Κάθονται και οργανώνουν μακροσκελείς λίστες με τα «θέλω» τους και περιμένουν παθητικά τη μοιρασιά. Κάποιος πρέπει να αποκαλύψει επιτέλους (ξεπερνώντας κάθε όριο πολιτικής ορθότητας) σε αυτά τα παιδιά ότι ο Άγιος Βασίλης δεν υφίσταται, έστω κι αν τους διαλύσει το όνειρο. Κι αν υπάρχει, δεν είναι για πολλά πολλά. Γιατί και η κοινωνία, απέναντι στον κάθε Κωστάκη που απλώς θέλει αλλά δεν παλεύει γι αυτό, αποφασίζει ό,τι και ο Άγιος Βασίλης της διαφήμισης: «Ένα ελαφάκι για τον Κωστάκη». Τα υπόλοιπα ο κάθε Κωστάκης πρέπει να παλέψει για να τα αποκτήσει.



Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2008

Μεγάλες Προσδοκίες, Μικρές Πιθανότητες...

Κατέβηκαν στους δρόμους. Άλλοι για να διεκδικήσουν, άλλοι για να καταστρέψουν, άλλοι για να διαμαρτυρηθούν, άλλοι για να εκφράσουν αγανάκτηση και άλλοι απλώς επειδή κατέβηκαν και οι άλλοι. Κατέβηκαν στους δρόμους και κατάφεραν να γίνουν θέμα συζήτησης, να προκαλέσουν ανησυχία και φόβο, να γίνουν αντιληπτοί. Κατάφεραν αυτό που ήθελαν κι ας μην το γνώριζαν όλοι, ας μην το διεκδικούσαν συνειδητά. Κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή μιας κοινωνίας που αδιαφορεί γι αυτούς, μιας κοινωνίας που θεωρούν ότι τους έχει παροπλίσει πριν καν ξεκινήσουν την προσπάθεια.
Και τώρα η κοινωνία των μεγάλων νιώθει την ανάγκη -μάλλον από υποχρέωση- να εξηγήσει τη συμπεριφορά των νέων της. Προσπαθεί να εντοπίσει τις αιτίες της «οργής», της καταστροφικής μανίας, των βιαιοτήτων. Και το κάνει υποκριτικά, όπως το κάνει πάντα σε ανάλογες περιπτώσεις. Με βαρύγδουπες αναλύσεις, με λόγια ασυνάρτητα, με σοβαροφάνεια που περισσεύει και απέραντες δόσεις λαϊκισμού προσπαθεί ο καθένας να δώσει εξηγήσεις φορώντας το προσωπείο της θλίψης, της υπευθυνότητας και δυστυχώς της αυθεντίας. Όλοι αυτοί προσπαθούν να εξηγήσουν τη συμπεριφορά των νέων σαν αυτοί να είναι ένα αντικείμενο ξένο και αδιαφορώντας για το αυτονόητο.
Οι μεγάλοι συζητούν, εκφράζονται, καταδικάζουν και, σπάνια, επικροτούν τις επιλογές των νέων ξεχνώντας ότι αυτοί δεν είναι άλλοι από τα παιδιά τους, τους μαθητές τους, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Αντιμετωπίζουν τα πρόσφατα γεγονότα έχοντας βάλει στην άκρη του μυαλού τους ότι και οι ίδιοι υπήρξαν κάποτε νέοι. Προσπαθούν να κατανοήσουν κάτι που αποτελεί δεδομένο. Οι νέοι συμπεριφέρθηκαν με τον τρόπο αυτό, γιατί απλώς είναι νέοι.
Όλοι πέφτουν στην ίδια παγίδα. Αναρωτιούνται για κάτι που δεν έχουν τη δυνατότητα ή δε θέλουν να συνειδητοποιήσουν ότι οι ίδιοι προκάλεσαν τη συγκεκριμένη στιγμή. Η εικόνα που έχουν οι νέοι για την κοινωνία δεν είναι παρά η εικόνα που τους διαμορφώνουν οι μεγαλύτεροι. Οι γονείς στο σπίτι, οι δάσκαλοι στις σχολικές αίθουσες, οι δημοσιογράφοι από τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί. Οι νέοι γνωρίζουν την πραγματικότητα που οι μεγαλύτεροι τους προσφέρουν. Το πρόβλημα για τους μεγαλύτερους είναι ότι οι νέοι δεν αντιδρούν σ’ αυτήν την πραγματικότητα με προβλέψιμους τρόπους. Αντιδρούν με τρόπους τελείως διαφορετικούς, με τρόπους που δυσκολεύονται να αντιληφτούν, κυρίως όμως, να αποδεχτούν οι «άλλοι».
«Τα έχετε όλα. Δε σας λείπει τίποτα», συνηθίζουν να ισχυρίζονται οι προηγούμενες γενιές. Εννοούν, χωρίς να το κατανοούν βέβαια, ότι η νέα γενιά έχει όσα είχαν λείψει από τις προηγούμενες, τα παιδιά έχουν όσα οι προηγούμενοι θα ήθελαν να έχουν και δεν κατάφεραν να γευτούν. Και την ίδια στιγμή πέφτουν σε αντιφάσεις τρομοκρατώντας τα παιδιά για την ανεργία που υπάρχει, για την ύφεση που έρχεται, για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν. Και τα παιδιά περιέρχονται σε σύγχυση, αδυνατούν να αποκτήσουν μια καθαρή εικόνα κι αυτό εκνευρίζει, προκαλεί άγχος, γίνονται απαισιόδοξα. Είναι, λοιπόν, παράλογο να οδηγούνται σε ξέσπασμα και κάποτε σε τελείως παράλογες συμπεριφορές;
Ναι, η ζωή είναι μια δύσκολη υπόθεση. Ποτέ δεν ήταν κάτι εύκολο κι απλό ιδίως για τους ανθρώπους που έχουν απαιτήσεις από τον εαυτό τους. Ναι, οι σημερινοί νέοι έχουν πολλά. Έχουν περισσότερα από κάθε προηγούμενη γενιά. Έχουν περισσότερες ανέσεις, έχουν περισσότερες επιλογές, περισσότερες ελευθερίες, ζουν σε έναν κόσμο πολύ μεγαλύτερο από εκείνον που έζησαν οι μεγαλύτεροι. Αυτά είναι δεδομένα αλλά δεν είναι λογικό να είναι και αρκετά για τους νέους, όσο κι αν αυτό δεν μπορεί να χωρέσει στο συντηρητικό κεφάλι κάθε σοβαροφανούς ενήλικα. Αυτοί πάντα θα θέλουν κι άλλα. Εξέλιξη λέγεται κι αν κάποιοι σταματήσουν να θέλουν κι άλλα, θα σταματήσει. Αρρωστημένο, λοιπόν, δεν είναι η νέα γενιά να θέλει κι άλλα. Αρρωστημένο είναι να θέλει όσα και οι γονείς της.
Οι νέοι σήμερα έχουν πολλά αλλά από αρκετούς μάλλον λείπει κάτι βασικό. Έχουν μεγάλες προσδοκίες αλλά νιώθουν ότι έχουν ελάχιστες πιθανότητες να τις πραγματοποιήσουν! Έχουν παρόν αλλά δεν έχουν μέλλον. Και δεν έχουν όχι γιατί αυτό δεν υφίσταται αλλά επειδή κανείς δεν τους έχει βοηθήσει να το δουν, να το κατανοήσουν και τελικά να το αξιοποιήσουν. Κανείς δεν τους προετοίμασε ουσιαστικά για όσα τους περιμένουν. Κανείς δεν τους δίδαξε ότι δε δικαιούνται το παραμικρό εξ ορισμού. Ότι δικαιούνται μόνο εκείνα για τα οποία θα παλέψουν και θα κατακτήσουν οι ίδιοι. Το σημαντικότερο είναι ότι κανείς δεν έδειξε στα σημερινά παιδιά τον τρόπο για να γίνει αυτό. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς, το συντηρητικό σχολείο, τα γεμάτα λαϊκισμό μμε, οι διεφθαρμένοι πολιτικοί απομακρύνουν τα παιδιά από την πραγματικότητα για να τα «προφυλάξουν», για να πουλήσουν, για να αποκρύψουν την ανικανότητά τους.
Οι νέοι κατέβηκαν στους δρόμους. Κάποιοι από αυτούς ήξεραν και γιατί το έκαναν. Οι περισσότεροι, δυστυχώς, όχι! Γι αυτό είδαμε όσα είδαμε τις τελευταίες μέρες. Επειδή οι περισσότεροι δε γνώριζαν και δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί. Αυτοί απλώς καθοδηγήθηκαν από ανεκδιήγητους κομματάρχες και τις ψευτοεπαναστατικές φαντασιώσεις τους, για να προκαλέσουν, για να δημιουργήσουν κι όχι για να λύσουν προβλήματα σε ένα σύστημα που έτσι κι αλλιώς δε θέλει πολύ για να καταρρεύσει.
Και μένει στους νέους να αποφασίσουν ποια ταυτότητα θέλουν και να επιλέξουν αν θα είναι η γενιά που θα χτίσει ή η γενιά που απλώς θα γκρεμίσει. Το δεύτερο βέβαια, είναι σίγουρα πιο εύκολο!